Piszďż˝c o wspďż˝czesnej polskiej polityce, czy to analizujďż˝c programy wyborcze partii politycznych, czy to odnoszďż˝c siďż˝ do zjawisk spoďż˝eczno-politycznych wskazywaďż˝em na zupeďż˝nie niepojďż˝tďż˝ niech�� polskiej klasy politycznej do zajmowania siďż˝ rozwojem instytucji demokracji bezpoďż˝redniej. W ďż˝adnym programie partii politycznych okupujďż˝cych ďż˝awy sejmowe nie moďż˝na doszukaďż˝ siďż˝ intencji rozwoju demokracji, zwiďż˝kszania udziaďż˝u obywateli w podejmowaniu najwaďż˝niejszych decyzji w paďż˝stwie czy chociaďż˝ wprowadzenia moďż˝liwoďż˝ci wyraďż˝ania stanowiska wiďż˝kszoďż˝ci, ktďż˝re nawet jeďż˝eli byďż˝oby niezgodne z przyjďż˝tymi zobowiďż˝zaniami miďż˝dzynarodowymi stanowiďż˝oby przecieďż˝ waďż˝nďż˝ wskazďż˝wkďż˝ dla rzďż˝dzďż˝cych okreďż˝lajďż˝cďż˝ stopieďż˝ przyzwolenia dla dziaďż˝aďż˝ wďż˝adzy, czy ďż˝wiadczďż˝cďż˝ o poziomie ďż˝wiadomoďż˝ci spoďż˝ecznej w sprawie, w ktďż˝rej stanowisko wiďż˝kszoďż˝ci jest wyraďż˝ane.

Nieďż˝miaďż˝e wypowiedzi politykďż˝w w kwestii moďż˝liwoďż˝ci przeprowadzania wyborďż˝w drogďż˝ oddawania gďż˝osďż˝w przez internet, czy teďż˝ internetowego referendum, z reguďż˝y zawierajďż˝ zastrzeďż˝enie o zupeďż˝nej wyjďż˝tkowoďż˝ci instytucji referendum ograniczonej art. 125 Konstytucji RP do spraw o szczegďż˝lnym znaczeniu dla paďż˝stwa i jedynie z woli bezwzglďż˝dnej wiďż˝kszoďż˝ci gďż˝osďż˝w pos��w do Sejmu, przy obecnoďż˝ci co najmniej poďż˝owy ustawowej liczby pos��w, albo z woli Prezydenta RP, za zgodďż˝ Senatu, wyraďż˝onďż˝ takďż˝ samďż˝ wiďż˝kszoďż˝ciďż˝ gďż˝osďż˝w i przy takiej samej frekwencji jaka potrzebna jest Sejmowi do zarzďż˝dzenia przeprowadzenia referendum. Konstytucja nie przyznaje wiďż˝c obywatelom prawa do inicjatywy referendalnej, a sama instytucja referendum, ktďż˝rego wynik wi���cy jest jedynie gdy w referendum wziďż˝a udziaďż˝ wiďż˝cej niďż˝ poďż˝owa uprawnionych i ktďż˝rego waďż˝no�� stwierdza Sďż˝d Najwyďż˝szy, nie moďż˝e byďż˝ naduďż˝ywana do ustalania tak miaďż˝kich dla paďż˝stwa spraw jak np. dopuszczalno�� prawna aborcji, zwiďż˝zkďż˝w partnerskich osďż˝b jednopďż˝ciowych, czy nawet wieku uprawniajďż˝cego do przejďż˝cia na emeryturďż˝, nie mďż˝wiďż˝c juďż˝ o przyjmowaniu przez rzďż˝d prozaicznych zobowiďż˝zaďż˝ miďż˝dzynarodowych jak ACTA pomimo, ďż˝e wkraczajďż˝ one w wolnoďż˝ci i prawa obywatelskie. Istotne jest zatem — wedďż˝ug obowiďż˝zujďż˝cej Konstytucji — by przedmiot referendum byďż˝ istotny dla paďż˝stwa, a nie obywatela. Totalnďż˝ niech�� widocznďż˝ w wypowiedziach politykďż˝w i dokumentach programowych partii do zajmowania siďż˝ kwestiami „demokratyzacji" moďż˝na w mojej ocenie wytďż˝umaczyďż˝ z jednej strony chďż˝ciďż˝ zachowania przez politykďż˝w swojej pozycji wynikajďż˝cej z raz udzielonego przez wyborcďż˝w mandatu do sprawowania wďż˝adzy, z drugiej strony uksztaďż˝towanďż˝ historycznie i mentalnie odmowďż˝ dostrzeďż˝enia przede wszystkim przez rzďż˝d, ale rďż˝wnieďż˝ przez wiďż˝kszo�� klasy politycznej, podmiotowoďż˝ci obywateli, ich zdolnoďż˝ci, moďż˝liwoďż˝ci, ich prawa i ich chďż˝ci do wspďż˝decydowania o kraju, prezentowania stanowisk wielkich grup spoďż˝ecznych i wspďż˝ksztaďż˝towania swojej sytuacji. Zamiast uczciwego korzystania z instytucji demokracji bezpoďż˝redniej, a to:

- inicjatywy obywatelskiej, czyli prawa do wnioskowania o wprowadzenie czy zmianďż˝ istniejďż˝cego prawa i podejmowania decyzji w tym wzglďż˝dzie w gďż˝osowaniu powszechnym, bďż˝dďż˝ przez organ przedstawicielski,ďż˝
- referendum obligatoryjnie przeprowadzanym z woli okreďż˝lonej wiďż˝kszoďż˝ci w drodze gďż˝osowania powszechnego obywateli , a takďż˝e w odniesieniu do katalogu spraw z reguďż˝y ustalonych w konstytucji,
— plebiscytu czyli takiej procedury gďż˝osowania powszechnego, ktďż˝ra uruchamiana jest i kontrolowana przez wďż˝adze paďż˝stwowe czy teďż˝ z systemu jawnych konsultacji spoďż˝ecznych polska demokracja zadowala siďż˝ jej pozorami jak chociaďż˝by postanowienie art. 118 Konstytucji RP dotyczďż˝ce inicjatywy ustawodawczej przysďż˝ugujďż˝cej m.in. obywatelom posiadajďż˝cym prawo wybierania do Sejmu w liczbie co najmniej 100 tys. ktďż˝rej tryb okreďż˝la ustawa i ktďż˝ra w ďż˝adnym razie nie jest wi���ca dla Sejmu decydujďż˝cego o sposobie postďż˝powania zarďż˝wno co do bytu samej inicjatywy jak i treďż˝ci proponowanej regulacji.

Z postďż˝powania i wypowiedzi politykďż˝w obozu rzďż˝dowego wynika niezbicie, ďż˝e wďż˝adza ma ambicjďż˝ kreowania nie tylko poziomu uczestnictwa obywateli we wďż˝adzy, lecz takďż˝e np. zakresu udostďż˝pniania informacji publicznych, stopnia samodzielnoďż˝ci w podejmowaniu decyzji dotyczďż˝cych samych obywateli, wreszcie decydowania o sprawach obywateli majďż˝cych znaczenie dla aktualnej polityki paďż˝stwa poprzez decyzje rzďż˝dowe motywowaneďż˝ jedynie interesami rzďż˝dzďż˝cych. Podobnie jak za czasďż˝w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej partia decydowaďż˝a o sytuacji obywateli limitujďż˝c ich potrzeby materialne, kulturalne i spoďż˝eczne, tak dzisiaj wďż˝adza kontynuuje tďż˝ sďż˝usznďż˝ liniďż˝ podajďż˝c obywatelom odpowiadajďż˝ce jej wiadomoďż˝ci bďż˝dďż˝ nie ujawniajďż˝c peďż˝nej wiedzy lub informacji niezaleďż˝nie od tego czy dotyczďż˝ one ACTA czy najkorzystniejszego dla kaďż˝dego wieku emerytalnego czy braku szkodliwoďż˝ci spoďż˝ywanie skaďż˝onej solďż˝ przemysďż˝owďż˝ ďż˝ywnoďż˝ci.

Mamy po ostatnich wyborach Sejm o zwiďż˝kszonej reprezentatywnoďż˝ci politycznej, istotna grupa spoďż˝eczna reprezentujďż˝ca antyklerykalne, laickie i liberalne, a nawet lewicowe- jak siďż˝ okazuje przekonania — uzyskaďż˝a forum prezentacji swoich racji, przekonaďż˝ i poglďż˝dďż˝w, ale czy moďż˝na powiedzieďż˝ ďż˝e w zwiďż˝zku z tym zostaďż˝ zapoczďż˝tkowany, chociaďż˝by w sferze werbalnej proces demokratyzacji. Niestety nie. W programie nowego ugrupowania nie znajdziemy zresztďż˝ ďż˝adnych postulatywnych stwierdzeďż˝ w tym przedmiocie, a wiďż˝c wizja nowoczesnego paďż˝stwa w rozumieniu tej partii nie obejmuje demokratyzacji, a w szczegďż˝lnoďż˝ci rozwoju demokracji bezpoďż˝redniej. Koncentracja na antyklerykalizmie i wspieraniu ruchďż˝w pro-wolnoďż˝ciowych i feministycznych jest oczywiďż˝cie cenna, ale nie stanowi istoty nowoczesnoďż˝ci, przynajmniej w rozumieniu wyzwaďż˝ wspďż˝czesnej Europy.

Tak to juďż˝ jest z tym nowoczesnym paďż˝stwem, ďż˝e dla kaďż˝dego prawie uczestnika polskiej sceny politycznej oznacza ono coďż˝ innego. Dla PO jest to cyfryzacja i deregulacja, dla PSL — jak sadzďż˝ — kontynuacja fascynacji technikďż˝ wicepremiera Pawlaka, a dla SLD wspďż˝uczestniczenie w sprawowaniu wďż˝adzy. Tymczasem obserwujemy erozjďż˝ demokracji nie tylko w Polsce, ale rďż˝wnieďż˝ w Europie w ktďż˝rej systemy demokratyczne sďż˝ organizowane i legitymizowane w obrďż˝bie poszczegďż˝lnych paďż˝stw wykazujďż˝cych tendencje do utraty kontroli nad wďż˝asnymi sprawami w procesach ogďż˝lnej globalizacji i unifikacji tak jak chociaďż˝by staďż˝o siďż˝ to z pochopnym podpisaniem porozumienia ACTA czy w wypadku rozwiďż˝zywania problemďż˝w ochrony ďż˝rodowiska, ktďż˝rych nie moďż˝na dzisiaj ograniczaďż˝ do wďż˝asnych granic. Na brak efektywnoďż˝ci dziaďż˝ania nakďż˝ada siďż˝ problem kryzysu wiarygodnoďż˝ci partii politycznych tracďż˝cych czďż˝onkďż˝w, maďż˝ej frekwencji w wyborach, staďż˝ych podejrzeďż˝ wobec funkcjonariuszy publicznych o naduďż˝ywanie wďż˝adzy, korupcjďż˝, nepotyzm itp. W tej sytuacji dotychczasowe demokracje stanďż˝y przed olbrzymim wyzwaniem. Postďż˝pujďż˝ca globalizacja kapitalizmu zatrzymaďż˝a rozwďż˝j demokracji, a moďż˝liwo�� uczestniczenia ludzi w sprawach globalnych w charakterze konsumentďż˝w, klientďż˝w, czy nawet twďż˝rcďż˝w nie przeďż˝oďż˝yďż˝a siďż˝ w sposďż˝b istotny na uczestnictwo w roli obywateli aktywnych politycznie. Konieczne jest zatem zrďż˝wnowaďż˝enie procesu globalizacji ekonomicznej procesem rozwoju demokracji bezpoďż˝redniej, przy nadaniu jej moďż˝liwie ponadnarodowego charakteru. Dlatego teďż˝ niezaleďż˝nie od rozwoju demokracji bezpoďż˝redniej w poszczegďż˝lnych paďż˝stwach europejskich ( Niemcy, Szwajcaria, kraje skandynawskie) podjďż˝to w Europie prace nad wprowadzeniem instytucji inicjatywy obywatelskiej do traktatu lizboďż˝skiego. Nowoczesna demokracja bezpoďż˝rednia w przeciwieďż˝stwie do form staroďż˝ytnych i ďż˝redniowiecznych jest integralnďż˝ czďż˝ciďż˝ rzďż˝du przedstawicielskiego uzupeďż˝niajďż˝cďż˝ sposoby tworzenia polityki i przeprowadzania procesďż˝w decyzyjnych, a wprowadzanie instytucji demokracji bezpoďż˝redniej do systemu przedstawicielskiego tworzy proces edukacyjny, ksztaďż˝tuje ďż˝wiadomo�� obywatelskďż˝ i absorbuje coraz wiďż˝ksze grupy spoďż˝eczne tym samym powiďż˝kszajďż˝c aprobatďż˝ i akceptacjďż˝ systemu politycznego. W polityce wyznacza ona zatem kierunek nowoczesnoďż˝ci w ďż˝wiecie cywilizacji zachodniej, a wiec nie moďż˝na mďż˝wiďż˝ o nowoczesnym paďż˝stwie bez odniesienia siďż˝ do wprowadzenia instytucji demokracji bezpoďż˝redniej.

Demokracjďż˝ bezpoďż˝redniďż˝ wspiera cyfryzacja, wykorzystanie Internetu i zachowanie wolnoďż˝ci w sieci. W tym sensie moďż˝na zrozumieďż˝ tworzone w Internecie inicjatywy powoďż˝ania partii d���cej do wprowadzenia demokracji bezpoďż˝redniej w gďż˝osowaniach wyborczych, w przeprowadzaniu referendďż˝w czy plebiscytďż˝w, ale brak szerokiej dyskusji nad rozwojem demokracji i wykorzystywaniem ďż˝rodkďż˝w technicznych w jej rozwoju kreuje najdziwniejsze, bezrefleksyjne pomysďż˝y jak np. wprowadzenia ustroju tzw. netarchii, ktďż˝ra miaďż˝aby zastďż˝piďż˝ wszelkie organy wďż˝adzy, a nawet administracji. Niezaleďż˝nie od zasadnoďż˝ci i moďż˝liwoďż˝ci stworzenia w miarďż˝ trwaďż˝ej partii politycznej stawiajďż˝cej sobie za cel wprowadzenie instytucji demokracji bezpoďż˝redniej realizowanej za pomocďż˝ Internetu, trzeba pozytywnie odnotowaďż˝ uksztaďż˝towanie siďż˝ wyraďż˝nej tendencji, g��wnie w ďż˝rodowiskach spoďż˝ecznoďż˝ci internetowych, do postawienia na porzďż˝dku dziennym kwestii ksztaďż˝towania demokracji w Polsce.

Taka kwestia powinna wyznaczaďż˝ dla partii politycznych kierunek nowoczesnoďż˝ci, bo tylko pog��bienie demokracji bďż˝dzie legitymizowaďż˝o rzďż˝d i zapobiegaďż˝o kryzysom politycznym czy zaburzeniom spoďż˝ecznym. W tym procesie centralna rola przypada nowoczesnej demokracji bezpoďż˝redniej jako integralnej czďż˝ci demokracji przedstawicielskiej dajďż˝cej obywatelom prawo do realizacji ich suwerennoďż˝ci rďż˝wnieďż˝ pomiďż˝dzy wyborami.

Dodaj komentarz do strony..   Zobacz komentarze (9)..

Wy�lij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word

Mirosďż˝aw Woroniecki Adwokat, specjalista prawa gospodarczego, cywilnego i prawa karnego gospodarczego, historyk doktryn politycznych i prawnych, doradca organizacji pozarzďż˝dowych. Przewodniczďż˝cy Rady Stowarzyszenia Dom Wszystkich Polska  Liczba tekstďż˝w na portalu: 52  Pokaďż˝ inne teksty autora  Najnowszy tekst autora: Dwie lewice