Drogi Zdzichu

Gratuluję ciekawego artykułu aczkolwiek zastanawiam się, czy nie można by dojść do innej konkuzji.

Nie wiem dlaczego tak uparcie próbujesz przeforsować projekt "Radni proponują", który niestety nie jest wolny od wad, o czym świadczą wypowiedzi innych (1 2 3). Przecież jest tyle innych prostszych możliwości wprowadzenia DB na lokalne podwórko.

Jeśli chodzi o inne pomysły to jest ich przecież cała masa. Ogromna ilość z nich już gdzieś funkcjonuje i nie trzeba wymyślać koła od nowa. Pozwolę sobie zacytować słowa pana Piotra Uziębło (autora Demokracji Partycypacyjnej ):

(...)Po pierwsze trzeba rozważyć co może zostać wprowadzone do realizacji wyłącznie na szczeblu samorządowym, a więc bez zmieniania ustaw, a co wymaga właśnie ingerencji prawodawczej parlamentu. Jeśli chodzi o te pierwsze kwestie, które mogą być dokonane w wyniku nowelizacji statutów gmin, względnie innych uchwał rady gminy (miasta) to można tutaj wskazać przede wszystkim ludową inicjatywę uchwałodawczą, która pozwalałaby mieszkańcom wnosić projekty uchwał, które musiałyby stać się przedmiotem obrad rady. Naturalnie wymagałoby to wskazania liczby mieszkańców, którzy mają prawo do wniesienia takiego projektu. W mojej ocenie liczba ta powinna być procentowo degresywna, a więc im większa liczba wyborców w gminie tym niższy procent osób, który wymagany byłby dla poparcia takiej inicjatywy. Normą jest bowiem, że im mniejsza społeczność tym łatwiej zyskać poparcie grupy mieszkańców. Wydaje się, że liczba ta powinna wynosić od 1% w małych gminach do 0,2% w tych największych. Przykładowo w Gdańsku byłoby to około 600 osób. Przyznanie tego prawa mniej licznym grupom mogłoby mieć dwa negatywne skutki - masową liczbę projektów blokujących pracę rady, a tym samym niedających szans na ich rzetelne rozpatrzenia oraz próby realizacji w ten sposób interesów ściśle partykularnych. Drugim instrumentem, który warto wprowadzić w gminie byłoby wysłuchanie publiczne (coś w rodzaju hiszpańskich rad otwartych), funkcjonujące w naszym regionie np. na Węgrzech. Wiązałoby się to z koniecznością publikowania planów pracy rady (np. kwartalnych) i ich omawianie na otwartym posiedzeniu rady, na którym głos mógłby zabrać każdy zainteresowany, choć wydaje mi się, że pożądanym byłoby wprowadzenie obowiązku wcześniejszego zgłoszenia chęci udziału w takim wysłuchaniu. Trzecia rzecz godna rozważenia to wprowadzenie tzw. budżetu partycypacyjnego. Dziś już nie tylko Porto Alegre, ale dziesiątki gmin w Europie Zachodniej to wprowadziło (np. Sewilla, niektóre dzielnice Paryża). Na gruncie polskim można byłoby wprowadzić zasadę, że określona procentowo część budżetu przeznaczana byłaby na te projekty, które zostały wybrane przez samych mieszkańców. Wreszcie ostatnia rzecz to doprowadzenie do powołanie jednostek pomocniczych w gminach miejskich (osiedla, dzielnice), w których na podstawie ustawy o samorządzie gminy mogą funkcjonować rady gminy, względnie nawet zebranie ogólne mieszkańców. Ważne jest jednak, aby organy tych jednostek wyposażyć w pewne kompetencje stanowiące (np. dotyczące infrastruktury lokalnej czy kształtowania ładu przestrzennego). Powszechnie się tego nie czyni, a byłaby to jednak doskonała szkoła demokracji.
Natomiast jeśli chodzi o zmiany ustawowe to moim zdaniem również ważne byłoby zróżnicowanie procentowe liczby osób wnioskujących o przeprowadzenie referendum. Nie jest przypadkowe, że w małych gminach zebranie podpisów dziś nie stanowi problemu, natomiast w dużych miastach takie referendum nie jest częste. Druga kwestia to zliberalizowanie wymogów dotyczących podpisów. Obecnie wiele z nich jest kwestionowanych z uwagi na brak mało istotnych danych adresowych (np. numeru mieszkania czy kodu pocztowego). Przy dzisiejszej technice wystarczy, że dane takie zawierać będą imię i nazwisko, numer PESEL oraz własnoręczny podpis. I ostatnia rzecz dotyczy wprowadzenia możliwości uchwalania aktów prawa miejscowego bezpośrednio w referendum oraz wprowadzenia karencji (zakazu zmiany takiego rozstrzygnięcia przez określony czas).
Poza referendum byłbym też zwolennikiem wprowadzenie weta ludowego, a więc przyznania mieszkańcom możliwości wystąpienia z wnioskiem o uchylenie aktu prawa miejscowego, który byłby rozstrzygany w referendum.
I to tyle w telegraficznym skrócie jeśli chodzi o moje propozycje.

Pozdrawiam

Piotr Uziębło

Budżet partycypacyjny jest prostszym do wprowadzenia, bardziej znanym i sprawdzonym rozwiązaniem.